Pois si, é. Toda a cultura galega é, en xeral, tradicionalmente endogámica (falsamente endogámica, de feito: vivimos na crenza dun forte e abondoso autoconsumo, cando o que acontece máis ben é que os axentes culturais ignóranse en privado os uns aos outros tanto como se adulan en público). E a española o mesmo, non vaian crer, só que ao ser máis grande nótase menos. Non hai tanto intercambio nin tanta conexión co que se coce fora como pensamos, e cada vez somos máis conscentes de que as ideas e as formas expresivas máis audaces chegan non xa antes, senón unicamente, aos medios da rede. Non digo que nazan en Internet, ollo; só constato que é nela onde temos noticia da súa existencia. No caso do cine, para saber algo de Apichatpong Weerasethakul (á marxe por moderno) ou de Ousmane Sembene (á marxe por africano), o camiño que debo seguir é fundamentalmente o dos bytes.
Unha cuestión que sae sempre cando se tocan estes temas é o da relación co mundo lusófono; por exemplo, un comentario en Chuza! afirma que a blogosfera galega está moi ligada á portuguesa e á brasileira. Eu, que resido nunha cidade na que é máis doado atopar nos quioscos un xornal en romeno que un editado en Lisboa, non vexo tal por ningures, e dígoo desde un blog, este, que nunca deixou de ter un ollo posto nesas terraslingüisticamenteafíns. Sen contar a do amigo boss, a presenza de internautas de Portugal, Brasil, Cabo Verde ou Moçambique no blogomillo é pouco menos que anecdótica, e as visitas galegas aos blogs de alá tampouco é que sexan precisamente multitudinarias. Pasa o mesmo coa literatura, ou co cinema, por outra parte; enchésenos a boca falando dos países irmáns, e á hora da verdade quen coñece aquí os filmes de Pedro Costa, os de Flora Gomes, as comedias de Jorge Furtado...? Ás veces pregúntome de que nos serviría (e de que lles serve a algúns) unha hipotética reintegración lingüística co tronco do que partimos, se finalmente a nosa fronteira mental vai seguir sendo o mesmo telón de grelos de toda a vida.
¶
Si, si, tes razón. Aínda así coido que non é a cultura o que produce a endogamia, senón a fala. Hai moitísimos blogs nacidos en Galicia que non se relacionan co chamado blogomillo, senón que están máis integrados coa blogosfera española, polo que saen da endogamia galega e entran na endogamia española (¿acaso hai moitas visitas sudamericanas nos blogs españois?).
Así é, Marcus; non creo que a blogosfera española sexa significativa e proporcionalmente menos endogámica que a galega, alén do feito obvio de que está máis poboada e en consecuencia é máis diversa. En xeral paréceme que acaban funcionando como compartimentos estancos marcados por unha lingua de uso, unha división administrativa ou mesmo polo portal ao que pertencen. En Internet, digamos, non hai fronteiras, pero si entre os seus usuarios.
estou co que dis, Pawley;
pero supoño que a cousa se reduce á actitude de cada un dos membros da "comunidade blogomillo" (se é que tal comunidade existe realmente, que iso é outra...) e isto non é máis ca un reflexo da sociedade, onde hai individuos máis ou menos abertos e curiosos, e outros máis ou menos pechados; e conformanse os grupos segundo querenzas, e todo o alleo ao seu mundo non lle interesa, se cadra porque non podemos abrangue-lo todo, e precisarmos peneirar... no sei...
eu persoalmente, cos meus blogs, trato con xente de iberoamérica e portugal indistintamente, e porriba de idiomas até.
Ah, Ousmane Sembène... Adiviña que libro trouxen ás miñas mini-vacacións no Goierri? Si, estaría ben que alguén achegase ás nosas estremas a este interesante autor...
Pawley, reincidindo na endogamia incluso me atrevo a dicir que hai endogamia en blogs de institutos, universidades, etc.
Eu coñezo a xente que ten blogs e que apenas se relaciona con media ducia de "blogs veciños" e iso é un xeito de levar unha rede social e hai que respectalo.
Non tódolos blogs están feitos para abrirse ó mundo, algúns son só unha canle para estar en contacto cos colegas e para colgar as típicas fotos da parranda da pasada fin de semana.
Imos ver, a endogamia non é un defecto, senón unha característica. Cada un é moi libre de querer relacionarse con media ducia de persoas, ou con varios milleiros; de empregar o blog como unha xanela aberta ao mundo, ou como un soporte onde atoparse virtualmente cos colegas. Ninguén discute iso; o único que constato eu é que, en conxunto, a blogosfera galega móvese arredor de si mesma. Nin sequera quere isto dicir que non estea aberta ás grandes cuestións do mundo, senón que os seus usuarios aplastantemente maioritarios son os do propio país. Iso non é de seu bo nin malo; simplemente é. O que me sorprende é que alguén se sorprenda cando se di en voz alta, ou que se presuma dunhas relacións estreitas con terras e xentes coas que vivimos permanentemente de costas.
Ten razón Pawley. Lembre cando comezou isto do "blogomillo", apenas eramos uns 20 blogs? menos quizais. Daquela era moi endogámica (se é que se pode ser moito ou pouco) xa que todos estabamos arredor dunha páxina: blogaliza.org. Agora medrou moito o blogomillo pero seguimos igual, agora, quizais, arredor de Chuza!.
E como ben dis é. Non é malo nin bo. Sen endogamia probablemente non se farían as xantanzas e as chuzarrascadas porque non nos coñeceriamos. Pasa en todas as blogosferas, só que nas máis pequenas nótase menos.
Tiña gañas de remoer o asunto da vaca camuflada e endogámica, e vou aproveitar, co seu permiso Sr Pawley, este mesmo espazo.
Coincido no apuntamento que Vostede realiza na súa anotación. O grupiño de alumnos dun Instituto vai ter por forza unha endogamia absoluta máis evidente que a da blgosfera hispana, se é que tal existe, quero dicir, en lingua castelá ou española. Pero a endogamia relativa pode que sexa igual ou mesmo superior. Un só rapaz nun grupo de por exemplo cinco que ligue ao blogue de alguén de fóra do grupo xa tería máis exogamia que moitas blogosferas!
Tería que ser por forza a endogamia galega substancialmente superior á de Dinamarca, que ten unha poboación semellante e unha ligua propia? Probabelmente si, pero só porque alí non hai dúas linguas en conflito, porque non hai unha fenda dixital tan enorme e porque a poboación ten unha capacidade para ler outras linguas bastante superior á que temos os galegos, que en xeral nen queremos ler portugués padrón e preferimos a Saramago traducido (ben, tamén a Manuel Rivas, tristemente) e o inglés lémolo daquela maneira.
Supoño que o único xeito de zanxar este debate sería en termos cuantitativos. Ocórreseme definir endogamia dun xeito obxectivo e sen moita complexidade como a porcentaxe de ligazóns incluídas nas anotacións dun blog que apunta alén dos límites da súa blogosfera particular, no caso que nos ocupa é o Blogomillo pero podería perfectamente ser o blogorollo dese propio blogue.
Non acho servir o criterio das visitas ou impactos a un blogue ou a unha anotación, pois como é ben sabido os buscadores enchen de visitas accidentais aquelas páxinas redactadas nos idiomas máis empregados na rede (entre as que non está claramente o galego normativo e tampouco o de mínimos, aínda máis minoritario e tan pouco visitado desde a Lusofonía como o primeiro).
Propóñolle ao noso amigo Juan Varela que procure unha mostra aleatoria de X blogs españois (sen meter os hispanoamericanos) e a analicemos, que seguro que desde a Blogaliza e baseándonos nos case 2000 blogomilleiros poderíamos determinar exactamente cal é a porcentaxe indicativa de endogamia, e así só teríamos que facer o mesmo co 'blogmijo' castelán e comparar.
Creo que mentres o Blogomillo sexa un simple conxunto de individualidades formado por un grupo de subconxuntos caracterizados por algún elemento común, non ten cabida falar de endogamia. Se deixar de ser isto para erixirse en algo máis por vontade propia ou se os subconxuntos pasasen a ser un número máis reducido mais cun número maior de elementos, o que significaría unha marcada especialización temática, ideolóxica, etc. entón é cando creo que se podería falar de endogamia. Creo que ese momento aínda non chegou.
Por outra banda e en referencia á ausencia de pontes transitadas entre os diferentes territorios da lusofonía, considero que a maior parte das iniciativas xorden, e así seguirá a ser por moito tempo, do tecido empresarial. O que acontece é que no caso das empresas da cultura non parecen negocio ou puro negocio mais, como lle dicía ao patrón desta casa hai un momento, dado o baixo grao de desenvolvemento económico do noso territorio, estas cuestións, como mesmo o obxecto da última, que non derradeira, polémica sobre Caneiro, teñen sempre unha base socioECONÓMICA.
Quiero ser califa en lugar del califa, a ninguén amarga un doce, a vaquiña polo que vale e todas esas cousas.
:). Pois eu estouvos moi d'acordo con Juan Varela... o que dín os estudios dos estudiosos é que:
A) O CIBERESPAZO MOREU, é dicer, non se da unha comunidade "diferente" á "real". Non é tanto que a blogosfera "galega" (en galego) sexa endogámica, senon que forma dunha comunidade pequena, cunha configuración social (e política) moi concreta. (isto estudouno un tal Wellman e o seu Netlab)
B) ¿NON SON ACASO ENDOGAMICAS OUTRAS BLOGOSFERAS? Algúns tipos que estudan estas cousas, como Adolfo Estalella atopan cousas moi curiosas ao analizar como se configura o imaxinario da comunidade castelanofalante(ou escrebinte), sobre todo como xurden "líderes" (como Dans ou o propio Varela) que definen e redefinen qué é ou non é a blogosfera.
e había un C) máis esquecino. Iso sí, non estou d'acordo en que sexa menos política. En Galiza, falar en galego é en moitos casos (aínda.... e tristemente) unha opción política, como tm o é escreber Galiza ou Galicia. Que non se fale tanto de política pode ser... pode ser, pero iso é outra cousa.
A caracterización lingüística é só unha das moitas posibles e se cadra só importante na medida en que proporciona datos para alimentar o estudo do choque de civilizacións, ou como quera que lle chamen agora ao que lle está a pasar ao galego. Pawley, por exemplo, pertence a diversas comunidades virtuais caracterizadas pola xeografía, a ideoloxía, os intereses musicais e cinematográficos ou, xa posts, o pensamento crítico.
Considerando que aínda hoxe é habitual que nas televisións poñan subtítulos para que se entenda o que di un galego que describe, un supoñer, un accidente de coche, e vemos que onde di "Foi impresionante" alguén traduce "Fue impresionante", por se houbera dúbidas (e curiosamente esas mesmas televisións poden enchufarnos entrevistas con motociclistas italianos sen dobraxe algunha aos que se supón entendemos divinamente); considerando, en suma, que a inmensa maioría da poboación española vive completamente á marxe das outras realidades culturais que existen no estado, e que nos peores casos ven na súa propia existencia unha incomodidade, cando non un problema, penso que a caracterización lingüística si é especialmente importante. Desde o momento en que eu elixo o galego como lingua para expresarme na rede asumo que o número de persoas ás que podo chegar é moito máis limitado que se o fixese en castelán, e o efecto acrecéntase se os temas que toco son moi técnicos e específicos. É posíbel que non se conten por milleiros as persoas que puideran ter interese nun artigo sobre Ousmane Sembene, pois o cine africano é bastante descoñecido en España; se o fago en galego, o número será aínda menor, pois o conxunto de potenciais lectores é ben máis reducido. En teoría tampouco debera ser así: os hispanoparlantes que tivesen curiosidade sobre o tema non terían gran problema para comprender grosso modo o texto; as persoas de fala portuguesa entenderíano sen dificultade. Na práctica iso non sucede, así que a inmensa maioría dos que len blogs galegos son galegos. E posto que nos blogs a retroalimentación é fundamental -as respostas, comentarios, etc- iso soe acabar derivando globalmente nunha certa contención ou limitación temática.
Nun contexto coma o noso aínda moi lonxe da verdadeira normalización lingüística, a elección de idioma ten necesariamente un efecto aglutinador. A medida que o número de blogs medra, tal efecto diminúe, pois é imposíbel o contacto directo con todos os membros da comunidade, pero aínda así ten un peso enorme, especialmente importante ao non existir tampouco unha clara especialización temática.
Dicir "aínda" moi lonxe da verdadeira normalización lingüística parece esperanzador, cando eu creo que non o é en absoluto. E iso da "verdadeira normalización lingüística", creo que lle pasa o mesmo que a determinadas partículas, corríxame se erro pois a física non é o meu, que o simple feito de observalas e estudalas fai que muden as súas propiedades :)
Eu creio que a possibilidade dos blogs se tornarem "meios alternativos de informação" só é realmente possível quando os bloggers se debruçam sobre a realidade que lhes está mais próxima. E isto normalmente acarreta uma limitação geográfica. Os blogs serão então ou veículos de opinião sobre o que seja, ou de informação sobre temas e lugares específicos. E isto vale tanto para a Galiza, como para o resto.
Depois amigo Pawley, não creio que o cinema lusófono seja muito menos apreciado/conhecido na Galiza que em Portugal ou no Brasil.. não é um bom critério de avaliação das relações e intercâmbios, parece-me ;)
Caledonia: "¿dúas linguas en conflito?" Que eu sepa en conflito entran as persoas non as linguas, e aínda así dous non discuten se un non quere, non sei se me explico, ás veces as discusións son con nos mesmos. Temos dúas linguas que a maioría dominamos con facilidade, ¡¡¡somos ricos!!! Agora iso si, os que teñan un problema con que galego falar ou con en que idioma pensan dan bastante pena, tanta coma aqueles que cando descobren unha realidade que nin siquera ten que ser mala e non lles gosta, tratan de mil maneiras de explicala cunha razón demasiado revirada coma para tela en conta, tanto por uns coma por outros, aínda que non "vivan a espaldas" de nada, en fin.
Ten razón na acotación, Jorge, quería dicir situación de diglosia, que é un fenómeno sociolingüístico. Polo demais acho que coincidimos ao falar de que cantas máis linguas se recoñezan e se usen maior riqueza. Iso é o que nos separa doutros países, pero tamén a realidade obxectivábel de que neste País, xuridica, social e economicamente non se respeitan os dereitos dunha maioría de galegofalantes.
O problema é que en Cataluña e no País Vasco os idiomas auténticos eran cousa dos ricos mentres que ne Galicia era cousa de pobres e "aldeanos", e non hai demasiado tempo, eu mesmo viñen a vivir á Coruña no ano 1986 e moitos rían de mín por falar galego, non é victimismo nin reproche, é soamente realidade.Moitos pais falaban galego entre eles e castelán ós fillos, e todo o mundo quere o mellor para os seus fillos así que algunha razón terían. Pero aínda é peor agora, que si falas galego dan por sentado directamente que és do bloque ou nacionalista, características que por certo pasean con orgullo varios dos que nos oitenta se rían dos galego-falantes.
Por certo, é moi sinxelo de ver: os que falamos, pensamos e medramos co galego sentíndoo coma propio non temos que estar "inventando" una galego dos libros para demostrar que somos máis galegos ca ninguén, ficamos cómodos coas palabras (veñan de onde veñan) coas que aprendimos a falar das cousas sen trocalas por outras que leímos en algures.
Dúas reflexións me chaman a atención:
1)"É posíbel que non se conten por milleiros as persoas que puideran ter interese nun artigo sobre Ousmane Sembene, pois o cine africano é bastante descoñecido en España; se o fago en galego, o número será aínda menor." Esto loxicamente é certo. Sen embargo eu teño outro punto de vista, dado o descoñecemento existente sobre a figura de Ousmane Sembene o feito de que alguén escriba sobre el é un servizo á comunidade internauta xa que non existen contidos sobre a súa figura. Logo é posible que o público sexa reducido sen embargo, e máxime se se fai en galego, se está a facer unha contribución os contidos xerais da rede e segundo ás letras galegas que seguen a contar cun espacio reducido.
2) E agora o punto máis delicado: "a endogamia non é un defecto, senón unha característica". Non, a endogamia é un defecto. Ou cando menos é unha característica que leva a outros defectos. E vou deixar a un lado o tema da blogosfera porque dentro do malo creo que o nivel de evolución da mesma é bastante equiparable ó que acontece noutros paises. Pensemos por exemplo no audiovisual galego, ou no español. Un dos máximos expoñentes da endogamia pura e dura. O audiovisual galego e quizais o peor dos casos xa que só nos preocupamos do que facemos nós (entendendo nós como individuos particulares) é como escribir un blog para ler un mesmo e pensar que o resto dos blogs son unha merda. Esto conduce irremediblemente ó aillamento, non polos propios productos, senón porque se descoñece o que se fai no mesmo sector noutros países. Un descoñecemento que non só afecta ós profesionais responsables de "crear" senón ás institucións destinadas á "axudar" ás que é imposible plantexarlle proxectos dos cales ignoran calquer tipo de referencia externa. Deste xeito é imposible evolucionar cando o teu entorno vive nunha situación de atraso provocada polo pouco interese en ver o que acontece máis alá das súas fronteiras.
En tódolas artes son necesarios productos autóctonos pero eso non debe significar o desprecio doutro tipo productos que poidan ser considerados "apatridas". Pensemos nun exemplo práctico. Recementemente acabo de ver "Human Nature" sería posible facer un filme como este en Galiza? Tecnicamente igual sí pero estou seguro que a "fronteira do grelo" ía acabar coa esencia do filme que debería reducirse ós montes dos Ancares para que unha orde de subvención avalase que se trata dunha película "galega". Eso por non dicir que o que fai Michel Gondry na dirección é algo completamente descoñecido para a maior parte dos profesionais e que dubido moito que calquer guión de Charlie Kauffman recibise unha subvención a desenvolvemento da Xunta. E esto pode ser un exemplo extremo pero hai outros. Pensemos nos nosos apreciados irlandeses. O ano pasado un filme pobre como "Carne Muerta" (peli de zombis) deu a volta ó mundo e foi apoiada polo goberno irlandés. E esta si que sería factible de facer en calquera descampado dos nosos montes pero estamos máis procupados e acaparar o anaco de pastel da TVG e das subvencións que de facer cine que é do que se trata.
Concordo con Jorge no de que moitos dos que se rían do nacionalismo, agora veñen a gabarse de ser os máis galegos, coma se fose unha moda. Levome cunha rapaza, por exemplo, que chegou a Compostela falando español. Inmediatamente meteuse na U e agora mira por riba do ombro ós que non somos galegos "puros". Esas actitudes fan que a xente se desmarque de todo o que hula a galego para que non os confundan con eles.
No #14 das co meu asunto endogámico. Por qué eu, mal falante e pior escrebinte galego, residente en Madrid, que accede ó mundo-blogalego- dende un despacho que non diréi ónde pero moi caracterizado pola inmobilidade mental e política, no que se me pregunta a diario "qué fai un galego escéptico con este "hábitat espanholista" coma tí entre nós"? Por iso busco refuxio nun mundiño distinto ó que me afoga de cotío. Aínda que algo fora de tempo da realidade cotián galega, elixo endogamizarme, elixo cheirar ó que cheira a xente cunha cultura, ó meu ver, superior á de moitos dos meus convecinhos que chaman "nacioncillas" ás terras que soan diferentes. Alguén díxome nunha comida de traballo "si quieres te hablo en idioma más culto", medio ríndose. Eu contesteille, coido que ben, que cando en Castela reinaba un Sabio, para os versos usaba do galego. E calou até hoxe. Endogamízome por identidade, por rechazo a inorancia, case que pola discriminación subrepticia con que falan comigo de política e cultura. Saúdos, Pawley, e grazas.
a "repercusión" que pode ter un tema na blogosfera galega é limitado (é dicir, está acotado) polo número de galego/luso-falantes. Si o fixésemos en español, inglés ou chino o potencial número de interesados sería maior.
Por isto me parece unha toma de posición importante e un compromiso falar deses temas "extraños" en galego, tratar de crear interese e encontrar outros que falen tamén diso.
Sobre a endogamia... ¿qué dicir? Os blogs son unha ferramenta individual, e cada un arrexúntase con quen quere. A vantaxe de internet é que se poden elexir-los veciños. Eu leo blogs según a temática que traten. Tanto en galego como español. En portugués fáiseme difícil socializarme pois non atopo os canles adecuados (sei que hai un chuza! portugués... pero non tan dinámico como o galego). E en inglés aínda non o domino con fluidez.
Si o pensamos ben, temos unha vantaxe e unha oportunidade por falar galego: podemos usa-lo galego para tender pontes entre a blogosfera hispana e a lusa. Permear, sumar.
We are de world, we are de children.. Seica vos arrepía o grande silenzo planetario, o deserto, a imposibilidade de ser abrazado e engolido polo animal internet? Non haberá cousa máis endogámica ca especialización...e a intelixencia! Segundo a lóxica severa do idioma galego como "limitación",non sei de qué para alén de dicir algo interesante.Cando é así, non hai limitacións idiomáticas para o interese e a vontade - en termos dunha mínima asunción dos pròprios preconceitos e nos entornos lingüísticos indoeuropeus-. E se non, non interesa. Xa que logo, falarmos de endogamia en abstracto,sen pormenorizar un eido concreto, aquí, alí, nisto, aquilo, é, sobor de todo,e paradoxalmente, endogámico, autorefencial. Varela sabe que fai unha declaración simplificadora e reductiva, unha boutade acrítica para si, própia dun experto que xa non pensa porque xa pensou.Endogamia?Non sei, acaban de darlle un premio.
Há um sorriso inevitável que surge quando sentimos que fazemos, na vida, parte de qualquer anedota. Ser ovelha negra é sempre condição para um sorriso.
;)
Partindo da base que a endogamia, tanto nos blogs coma nos nichos, non é mala, creo que acabaríamos antes se alguén me dixera un exemplo de unha cultura bloguera que non o sea. Eu recoñezo que son un analfabeto virtual, pero gustame escribir, e fagoo como sei, ou como millor me encontro no medio este tan hostil, moito mais hostil ca os golpes de mar que me caen enriba cando apaño os percebes. Mais hostil, porque sei, que o mar non ten ollos nin corazón pra apiaderse do meu infimo ser nesa enormidad de auga salsa. Pero as xentes que por aquí se moven, as veces teñen menos corazon e ollos ca o mar. A min a pesar de non ter ordenador, gustame entrar no mundo da xente, non pra copiar, senon pra empaparme da vosa cultura sin salir de Corme, gustame. Non sei como se chama eso, pero xa está ben de tanto sabiondo que non sabe mais ca mirarse no seu embigho, e decir que todolos embighos teñen roña. Decime a ver que é o que teño que ver pra non caer na endogamia. Gracias
O sistema de comentarios está á disposición dos lectores de "signos de vida" (antes "días estranhos") exclusivamente para a publicación de opinións e comentarios relacionados co contido deste blog. Calquera texto publicado por medio do referido sistema non reflicte necesariamente a opinión do autor deste blog. As opinións e informacións publicadas no sistema de comentarios son de autoría e responsabilidade integral dos leitores que del fixeran uso. O autor deste blog resérvase o dereito de suprimir os comentarios e textos que considere ofensivos, difamatorios, calumniosos, preconceitosos ou de algunha forma perxudiciais a terceiros. Textos de carácter promocional ou inseridos no sistema sen a debida identificación do autor (nome completo e enderezo válido de e-mail) tamén poderán ser eliminados.
